คืนก่อนหน้าเดินเข้าถ้ำ นอนกางเต๊นท์คนเดียวที่ ลานกางเต๊นท์ของ อช. ถ้ำผาไท มืดสนิท มองเห็นดาวนับล้านดวง มีเพื่อนไว้เครารุงรังคล้ายโจรมาคนเดียว ขี่แมงกะไซต์ขนของพะรุงพะรังมาจากพนัสนิคม แวะพักมาเรื่อย ไปหลายแห่ง ท่าทางคุยเก่ง เขาดีใจที่เห็นเราอยู่เป็นเพื่อน เพื่อนเคราจึงจัดแจงหามุมสงบตรงริมบึงน้ำเพื่อกางเต๊นท์
ก่อนมืดผมขับรถออกไปหาของกินในตลาดอำเภองาว กลับมามืดสนิท มองไม่เห็นอะไรแล้ว เข้านอน หลับสบายตลอดคืน นึกว่า อย่างน้อยก็มีเพื่อนร่วมลานแคมป์
เช้ามืดตื่นมา ยังมองไม่เห็นอะไร เข้าห้องน้ำออกมานึกว่าจะเจอเพื่อนเครา ไม่ครับ ริมบึงน้ำ ไม่มีเต๊นท์ ไม่มีรถ ไม่มีคน ว่างเปล่า!!!! "ฉิบหาย กูนอนคนเดียว อีกแล้ว" สายๆเจอเพื่อนเคราเดินมาเข้าห้องน้ำ บอกว่า ผมนึกว่าพี่จะไม่กลับมาซะแล้ว ผมกลัวมาก เลยไปนอนกับเจ้าหน้าที่ตรงนู้นนนน 5555 ไอ้ห่า...หน้าตามึงนี่ กูกลัวมากกว่าผีอีก (ผมนึกในใจ)
อุทยานฯแห่งนี้ยังไม่เก็บค่าบริการทั้งการแคมป์และเข้าชมถ้ำ ซึ่งอยู่ระหว่าง เตรียมการ มาเกือบ สามสิบปีแล้ว ถ้าเป็นคนก็เข้าสู่วัยผู้ใหญ่เต็มตัว ห้องน้ำทำเหมือนถ้ำ ย้อนยุคเราเป็นเหมือนพวกมนุษย์หินฟรินซโตน แคบ มืด น้ำไหลน้อย ที่สำคัญ มียุงบินเป็นแสนเป็นล้านตัว เข้าห้องน้ำขี้ อาจเดินออกมาเหมือนมัมมี่อียิปต์
ผมเก็บของขึ้นรถ แล้วไปเที่ยวถ้ำแต่เช้า เจ้าหน้าที่ที่เป็นไกด์ยังไม่มา เจอหลานๆนั่งเล่นกันอยู่ถามว่าจะเข้าถ้ำ มีใครพาไปได้บ้าง หลานๆตอบว่า หนูพาเข้าไปเที่ยวได้ค่ะ แต่ตอนนี้ ไฟฟ้าในถ้ำ เจ้าหน้าที่ไม่ได้เปิด เพราะคนเที่ยวน้อย (คงต้องปั่นไฟใช้ในถ้ำ) จึงมีน้องชะเอม เด็กสาวประถม 5 เป็นไกด์พาชม ทุกจุดในถ้ำอธิบายได้ละเอียด ภายในถ้ำ มืดสนิท เย็นยะเยือก เงียบสนิท มีเพียงไฟฉายสองอัน นึกถึงทีมหมูป่าติดถ้ำขุนน้ำนางนอนแล้ว นับถือๆ แต่เข้าใจว่า เด็กๆพวกนั้น เคยชินกับถ้ำ เหมือนน้องชะเอม ที่ไม่มีความกลัว เดินนำหน้า คอยส่องไฟทางเดินให้ผมตลอดเวลา ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อย บ้างก็ตายแล้ว บ้างก็ยังมีประกายเพชร(ยังมีชีวิต) เกิดจาก การไหลเวียนเปลี่ยนทิศทางของน้ำ และสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลง หินงอกหินย้อยบางจุดมีอายุกว่า 9 ล้านปี (นักธรณีวิทยาเคยสำรวจไว้) ระยะทางทั้งหมดราว 500 เมตร (น้อยกว่าถ้ำขุนน้ำนางนอนมาก) ซึ่งน่าประหลาดใจจริงๆสำหรับธรรมชาติที่ได้สร้างสรรค์ สิ่งมหัศจรรย์เหล่านี้ขึ้นมา
ข้อมูลจากวิกิพีเดีย ------------------ อุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท มีพื้นที่ครอบคลุมในท้องที่อำเภอเมืองลำปาง อำเภอแจ้ห่ม อำเภองาว จังหวัดลำปาง มีลักษณะภูมิประเทศทั่วไปเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน สภาพป่าเป็นป่าเบญจพรรณและป่าเต็งรัง ซึ่งมีความอุดมสมบูรณ์มาก มีสวนสักกระจายอยู่ทั่วไป เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์จำนวนมาก พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ต้นน้ำลำธาร ชั้นที่ 160 มีจุดเด่นและสถานที่พักผ่อนหย่อนใจที่สำคัญ คือ ถ้ำผาไท หล่มภูเขียว น้ำตำแม่แก้ น้ำตกเก๊าฟุ บริเวณอ่างเก็บน้ำเขื่อนกิ่วลม ถ้ำออกรู ห้วยแม่พลึง นอกจากนี้ยังมีน้ำตกขนาดเล็กกระจัดกระจายอยู่ทั่วไป และยังมีสถานที่ท่องเที่ยวขององค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ คือ ศูนย์ฝึกลูกช้างบ้านปางหละ อำเภองาว มีเนื้อที่ประมาณ 758,750 ไร่ หรือ 1,214 ตารางกิโลเมตร
สภาพภูมิประเทศโดยทั่วไปเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน สภาพป่าเป็นป่าเบญจพรรณและพื้นที่ถูกบุกรุกแผ้วถาง มีสวนสักกระจายอยู่ทั่วไป ยอดเขาสูงที่สำคัญ คือ ดอยกิ่วลม สูง 1,202 เมตร รองลงมาคือ ดอยสันกลางสูง 1,022 เมตร ดอยผาหวด สูง 975 เมตร ซึ่งมีพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าเบญจพรรณสลับกับป่าเต็งรัง ส่วนทิศใต้ ได้แก่ ดอยหลวง สูง 1,100 เมตรทางทิศตะวันออกของพื้นที่เป็นแหล่งผลิตผลทางด้านเกษตรกรรมที่สำคัญ ส่วนทางด้านทิศตะวันตกของพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าเต็งรัง น้ำจากลำห้วยและลำธารสายต่างๆ ที่ไหลไปทางทิศตะวันตกจะไหลลงสู่แม่น้ำวัง ส่วนที่ไหลไปทางด้านทิศตะวันออกจะไหลลงสู่แม่น้ำงาวเป็นส่วนใหญ่
เนื่องจากสภาพภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน ป่าไม้ที่พบได้แก่ ป่าดิบแล้ง พันธุ์ไม้ที่พบ คือ ตะเคียน ไม้ตระกูลยาง ไม้ตระกูลไม้ก่อ ยมหอม อบเชย ดีหมี ฯลฯ ป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรัง พันธุ์ไม้ที่พบเห็น คือ ประดู่ มะค่าโมง แดง อ้อยช้าง ชิงชัน ไผ่ชนิดต่างๆ ตุ้มกว้าว อุโลก สะแก และหญ้าแพก เป็นต้น
